ژئوشیمی، پترولوژی و تعیین سن گرانیت های آلکالن(نوع a) وگابروهای منطقه قوشچی، شمال غرب ایران

مجموعه گرانیتوییدی قوشچی در محدوده شمال غربی زون ساختاری ایران مرکزی واقع شده و در پی سنگ دگرگونی پرکامبرین نفوذ نموده است. ترکیب سنگ شناسی این مجموعه بسیار متنوع بوده و مشتمل بر آلکالی فلدسپار گرانیت ها، گرانیت ها و کوارتز سیینیت ها می باشد که به صورت مجموعه ای از توده ها، لنز ها و رگه های گرانیتی به درون سنگ های گابرویی نفوذ نموده اند. این مجموعه توسط دایک های گرانیتی پورفیروئیدی، آپلیتی و دیابازی قطع شده اند. آلکالی فلدسپار گرانیت های قوشچی نشان دهنده بافت های گرانوفیری، گرافیکی، پرتیتی و میرمکیتی هستند. گرانیت های مورد مطالعه غنی از آهن (ferroan) بوده و به گروه گرانیت های نوع a2 تعلق دارند. این سنگ ها از عناصر نادر خاکی سبک غنی هستند و در eu آنومالی منفی نشان می دهند. گرانیت ها نسبت به گوشته اولیه در میزان عناصر تیتانیوم، فسفر، استرانسیوم، باریم، نیوبیوم و تانتال تهی می باشند. ویژگی های ژئوشیمیایی گرانیت ها حاکی از وجود آلایش ماگمای سازنده با سنگ های پوسته قاره ای می باشد. ماهیت سنگ های گابرویی در منطقه قوشچی متآلومین، غنی از منیزیم (magnesian) و کلسیک بوده و در eu آنومالی منفی نشان نمی دهند. گابرو ها بر خلاف گرانیت ها در عناصر نیوبیوم و تانتال تهی شدگی نشان نمی دهند و بیانگر منشأ غنی شده گابرو ها می باشند. همچنین آثار آلایش با پوسته قاره ای در گابرو ها دارای حداقل میزان خود می باشد. سن تبلور سنگ های مجموعه قوشچی با توجه به ایزوکرون rb-sr 252 میلیون سال بدست آمده است. شواهد ایزوتوپی گابرو ها (?nd مثبت و میزان 87sr/86sr پایین) نشان دهنده مشتق شدن این سنگ ها از گوشته غنی شده مشابه با منشأ oib است. ویژگی های ژئوشیمیایی با داده های ایزوتوپی به خوبی هماهنگی داشته و نشان دهنده شکل گیری گابرو ها در موقعیت درون صفحه ای هستند. دامنه تغییرات 87sr/86sr در گرانیت ها بسیار متنوع بوده و احتمالا این تنوع به علت آلایش با سنگ های پوسته پرکامبرین و تفاوت در سن تبلور می باشد. میزان th در نمونه های گرانیتی به علت آلایش با پوسته نسبت به گابرو ها افزایش یافته است. طبق شواهد ژئوشیمیایی عمق تشکیل این سنگ ها به اعماق 100 تا 110 کیلومتری نسبت داده می شده و ترکیب منشأ آن ها با 5 تا 10 درصد ذوب بخشی گوشته گارنت-اسپینل لرزولیتی در مراحل اولیه فاز های کششی محلی در محیط درون قاره ای مشخص می شود. گرانیت ها نیز طی مراحل ماگمایی بعدی در نتیجه آغشتگی ماگمای مافیک با پوسته قاره ای تشکیل یافته اند.